เรียนรู้โครงสร้างผังงาน (Flowchart)

โครงสร้างการออกแบบขั้นตอนวิธีแบบผังงาน
การออกแบบขั้นตอนวิธี (Algorithm Design) เป็นหนึ่งในทักษะสำคัญของผู้ที่เรียนรู้การเขียนโปรแกรมหรือคิดเชิงตรรกะ เพราะมันช่วยให้เราวางแผนการแก้ไขปัญหาอย่างเป็นระบบ ก่อนจะลงมือเขียนโค้ดจริงๆ
หนึ่งในวิธีที่นิยมใช้ในการออกแบบขั้นตอนวิธีคือ “ผังงาน” (Flowchart) ซึ่งเป็นแผนภาพที่ใช้แสดงลำดับขั้นตอนการทำงานของโปรแกรมหรือกระบวนการต่างๆ โดยใช้สัญลักษณ์รูปทรงต่างๆ ที่สื่อความหมายได้ง่าย เช่น วงรี (เริ่มต้น/สิ้นสุด), สี่เหลี่ยม (กระบวนการ), สี่เหลี่ยมขนมเปียกปูน (การตัดสินใจ) เป็นต้น
ในการออกแบบผังงานนั้น เราควรรู้จัก โครงสร้างพื้นฐานของขั้นตอนวิธี ซึ่งมีอยู่ด้วยกัน 3 แบบหลักๆ ได้แก่:
1. โครงสร้างแบบลำดับ (Sequential Structure)
โครงสร้างแบบลำดับ คือ การทำงานแบบต่อเนื่อง ทีละขั้นตอน จากบนลงล่าง หรือจากซ้ายไปขวา โดยไม่มีการตัดสินใจหรือวนซ้ำ
2. โครงสร้างแบบทางเลือก (Selection / Decision Structure)
โครงสร้างแบบทางเลือกคือการ เลือกทางเดินของโปรแกรมตามเงื่อนไขที่กำหนด เช่น ถ้าคะแนนมากกว่า 50 ให้แสดงว่า “ผ่าน” ถ้าไม่ใช่ให้แสดงว่า “ไม่ผ่าน”
3. โครงสร้างแบบวนซ้ำ (Loop / Iteration Structure)
โครงสร้างแบบวนซ้ำ คือ การให้โปรแกรมทำงานซ้ำๆ ตามเงื่อนไขที่กำหนด เช่น นับเลข 1 ถึง 10
สรุป
โครงสร้าง |
ลักษณะเด่น |
เหมาะกับงานประเภท |
แบบลำดับ |
ทำงานตามลำดับขั้นตอน |
งานที่ไม่มีเงื่อนไขหรือลูป |
แบบทางเลือก |
เลือกเส้นทางตามเงื่อนไข |
งานที่ต้องตัดสินใจหรือมี “ถ้า-ไม่” |
แบบวนซ้ำ |
ทำซ้ำตามเงื่อนไข |
งานที่ต้องทำซ้ำหรือใช้ลูป |